Voor veel mensen is honing een vertrouwd product op tafel. Een lepeltje door de thee, op een boterham of in de yoghurt. Maar wie zich ooit verdiept heeft in het proces achter dat lepeltje vloeibaar goud en de honingoogst, weet dat het een wonder van de natuur is. Als hobby imkers willen we je graag een inkijkje geven in hoe de honing tot stand komt, en wat erbij komt kijken om dit op kleine schaal, en met liefde voor de bijen, te oogsten.
Een kast vol leven
Onder andere bij de tuinen van de Landerij vanTosse staan bijenkasten die op het eerste gezicht misschien weinig bijzonder lijken. Maar wie beter kijkt, en luistert, ontdekt een bruisende wereld. Een bijenvolk bestaat uit tienduizenden werksters, een koningin en in bepaalde seizoenen ook darren. Ze leven in een perfect georganiseerde samenleving, waarin elke bij haar taak heeft. Van voedster tot verkenner, van bouwster tot haalbij.
De honingraten, opgebouwd uit zorgvuldig gevormde zeshoekige cellen van was, vormen het hart van de kast. Hier wordt niet alleen de broedzorg gedaan, maar ook stuifmeel en nectar opgeslagen. Die nectar wordt door de bijen bewerkt tot honing: ze voegen enzymen toe, ventileren de kast om het vochtgehalte te verlagen, en verzegelen uiteindelijk de cellen als de honing ‘rijp’ is.
Een keer per jaar: de honingoogst
Als hobby-imker voer ik, Arianne, de honingoogstslechts één of twee keer per jaar. Niet alleen omdat ik de bijen hun wintervoorraad gun, maar ook omdat het een arbeidsintensief proces is dat ik met respect wil uitvoeren. De garage verandert dan tijdelijk in een kleine honingslinger-werkplaats. Alles wordt schoon voorbereid, de ramen worden ontzegeld met een ontzegelvork of -mes, en vervolgens in een centrifuge geplaatst: de honingslinger.
Het is een magisch moment wanneer de eerste druppels honing uit de slinger beginnen te stromen. Geur, kleur en smaak zijn elk jaar net iets anders, afhankelijk van het seizoen en de bloemen in de omgeving. Dat maakt het product extra bijzonder.
1000 bijen per theelepel
Wat veel mensen niet weten, is hoeveel arbeid er schuilgaat achter één theelepel honing. Voor die ene theelepel zijn ongeveer 1.000 bijen nodig. Zij moeten samen tienduidende bloemen bezoeken om voldoende nectar te verzamelen. En dat allemaal voor een klein beetje honing! Het is een prestatie van formaat, en een die ons hopelijk aan het denken zet over de waarde van natuurproducten.
Respect voor het bijenvolk
Als hobby-imker werk je letterlijk met de handen op de rug. Je neemt tijdens de honingoogst wat je nodig hebt, en laat de rest met rust. Mijn streven is altijd om het evenwicht te bewaren: voldoende ruimte en verzorging bieden aan het volk, terwijl ik met mate geniet van hun overvloed. Ook het in stand houden van sterke, gezonde volken hoort daarbij, bijvoorbeeld door regelmatig te controleren op ziektes zoals varroa, en tijdig in te grijpen bij zwermneigingen.
Meer dan alleen honing
Voor mij is imkeren veel meer dan de honingoogst. Het is verbinding voelen met de natuur, leren van het gedrag van de bijen, en bijdragen aan biodiversiteit in je eigen leefomgeving. De bloemen die ik zaai, de bijenhotels in de tuin en het contact met andere imkers maken dit tot een rijke, betekenisvolle hobby.
Het belang van goed weer en bloeiende planten
Een succesvolle honingoogst hangt nauw samen met de weersomstandigheden en het voedselaanbod in de omgeving. Bijen vliegen alleen maar vanaf een bepaalde temperatuur en vermijden regen en harde wind. Een nat voorjaar of langdurige droogte kan ervoor zorgen dat bloemen minder nectar produceren, wat direct invloed heeft op de hoeveelheid honing die een volk verzamelt. Daarom is het als imker belangrijk om je bewust te zijn van de drachtplanten in je omgeving. Een bloeiende linde, acacia of braam kan het verschil maken tussen een magere of overvloedige oogst. Sommige imkers verplaatsen hun kasten zelfs tijdelijk naar gebieden met specifieke bloei, dat heet “trekken”, maar als hobby-imker werk ik vooral met wat mijn directe omgeving biedt. Dit maakt het des te bijzonder: elke pot honing vertelt het verhaal van dat ene seizoen, met precies die planten en dat weer.
Kom eens kijken!
Ben je benieuwd naar hoe het er in het echt aan toegaat? Of overweeg je om zelf te gaan imkeren? Kom dan naar de Open Imkerij dag op 12 juli aanstaande. Je bent van harte welkom om kennis te maken met de fascinerende wereld van de bij!
