Het Vlaams Bijeninstituut heeft een baanbrekend project onthuld dat gericht is op de bestrijding van de Aziatische hoornaar, een soort die een ernstige bedreiging vormt voor de lokale biodiversiteit. Ondanks de vertraagde ontwikkeling van hun nesten door de huidige weersomstandigheden, blijft het aantal nesten van de Aziatische hoornaar stijgen. Experts waarschuwen dat de hoornaars in het najaar veel jonge koninginnen zullen produceren, wat de overlast aanzienlijk zal vergroten.
Het vangen van jonge koninginnen tijdens het voor- en najaar is essentieel in de strijd tegen deze invasieve soort. Echter, de bestaande middelen om de hoornaars efficiënt en zonder nadelige effecten te vangen, schieten tekort. De huidige selectieve vallen zijn ontworpen om stress bij bijenkasten te verminderen vanaf de zomermaanden en werken in die periode goed zonder toezicht. In het voorjaar, wanneer de vangst van uitlopende koninginnen van cruciaal belang is, vormt de selectiviteit echter een probleem. Ook jonge koninginnen van andere bestuivende insectensoorten vliegen rond en kunnen onbedoeld in de val raken. Dit vereist nauwkeurige en tijdrovende monitoring, een werklast die voor veel steden en gemeenten te groot is.
In antwoord op deze uitdaging heeft het Vlaams Bijeninstituut een innovatieve ‘Slimme’ val ontwikkeld die niet werkt op basis van insectengrootte, maar elk betredend insect op soort herkent. De slimme val maakt gebruik van een AI-algoritme om insecten te identificeren zodra ze worden gelokt door een speciale spray voor hoornaars. Na identificatie wordt het insect met zachte dwang uit de val verwijderd en vrijgelaten, behalve als het een Aziatische hoornaar betreft. Deze wordt op een gifvrije manier vernietigd.
De slimme vallen werken volledig autonoom en worden online gemonitord. Eigenaren kunnen de status van de vallen, locaties en vangstcijfers volgen via pc of smartphone. De vallen kunnen het hele jaar door worden gebruikt en de verzamelde data over inkomende insecten biedt waardevolle informatie voor onderzoekers en partners.
Het project, dat al meer dan twee jaar in ontwikkeling is, wordt nu na de studieperiode en de toekenning van het patent in de praktijk getest. De bouw van prototypes is gestart in samenwerking met ingenieurs van de firma Strygoo uit Geel (Belgie), die bekend zijn van hun succesvolle slimme rattenvallen.
Het onderzoek zal waarschijnlijk nog anderhalf jaar duren alvorens de val daadwerkelijk in (massa) productie kan worden genomen.
Bron: Vlaams Bijeninstituut
