Bijen
Kleine wonderen der natuur
Ontdek de intrigerende wereld van de bijen
Bijen, onderdeel van de insectenorde Hymenoptera, behoren tot de meest intrigerende wezens op aarde. Bijen zijn geen gewone kleine wezens, maar spelen een centrale rol in de verspreiding van veel bloeiende planten en zijn een belangrijke speler in de voedselketen. Ga op reis door de fascinerende wereld van bijen, te beginnen met hun afkomst en ontwikkeling.
Bijen zijn buitengewone wezens, van vitaal belang voor ons ecosysteem. Hun complexe samenlevingen, fenomenale communicatievaardigheden en onmisbare rol bij de bestuiving maken hen tot een van ’s werelds meest fascinerende insectengroepen. We moeten prioriteit geven aan het beschermen van hun leefomgeving en het bevorderen van bij-vriendelijke praktijken, zodat deze miniatuurwonderen in onze wereld kunnen blijven gedijen.
Bijen bestaan al veel langer dan de menselijke beschaving. Ze komen voort uit een gemeenschappelijke voorouder, die ze delen met wespen en mieren, en bestaan al zo’n 130 miljoen jaar.
Wereldwijd is er een enorme verscheidenheid van meer dan 20.000 bijensoorten en er worden nog steeds nieuwe soorten ontdekt. Hoewel honingbij (Apis mellifera) de meeste bekendheid geniet, vormen wilde bijen en hommels de meerderheid van de bijensoorten. In Nederland leven bv. meer dan 300 soorten solitaire bijen.
De levenscyclus van een bij bestaat uit vier fasen: ei, larve, pop en volwassen bij. De cyclus begint bij de bijenkoningin, het enige individu dat (bevruchte) eitjes kan leggen in het bijenvolk. Ze legt deze in raat van bijenwas. De larven komen na ongeveer drie dagen uit en worden door de werkbijen gevoed met een mix van stuifmeel en nectar, totdat ze volgroeid zijn en via het popstadium een metamorfose ondergaan tot volgroeide bijen.
Het bijenvolk is een complexe samenleving, die wordt geleid door de koningin met als belangrijkste taak het leggen van tot wel 2000 eitjes per dag, tot wel 130.000 eitjes per seizoen. Uit bevruchte eitjes ontstaan de werkbijen en de koningin, uit onbevruchte eitjes de darren. Werkbijen zijn belast met het bouwen en onderhouden van de raten, het verzorgen van de larven, het verzamelen van nectar en stuifmeel en het verdedigen van het volk. Mannelijke bijen (darren) hebben maar één taak: paren met de koningin. Ze hebben geen angel.
Bijen beschikken over verbazingwekkende communicatietechnieken. Ze maken vooral gebruik van de zogenaamde `bijendans` om de locatie van voedselbronnen aan elkaar door te geven. Ze gebruiken de stand van de zon als kompas en kunnen zelfs op bewolkte dagen hun weg vinden.
Bijen zijn onvervangbaar voor het voortbestaan van veel plantensoorten. Ze brengen stuifmeel over van de ene bloem naar de andere. Dit proces is essentieel voor de productie van een groot deel van onze voedselgewassen.
Helaas worden bijen wereldwijd met een groot aantal bedreigingen geconfronteerd. Moderne landbouwpraktijken, het gebruik van pesticiden en het verlies van habitat (leefomgeving) door verstedelijking zijn de belangrijkste oorzaken van de afnemende bijenpopulaties. Ook de klimaatverandering kan leiden tot ongunstige omstandigheden voor de bijen.
Gelukkig worden er wereldwijd grote inspanningen geleverd om de bijen te beschermen. Er wordt onder andere gepleit voor bij vriendelijke landbouwpraktijken; het gebruik van schadelijke chemicaliën wordt teruggedrongen en men streeft naar verbetering van de biodiversiteit in hun leefomgeving.
Bijen; cruciaal voor ons ecosysteem
- Bijen zijn essentieel voor de bestuiving van veel gewassen. Ze dragen bij aan de productie van fruit, groenten en noten door stuifmeel van de mannelijke bloem naar de vrouwelijke bloem over te brengen.
- Bijen leveren niet alleen bestuivingsdiensten, maar produceren ook waardevolle producten zoals honing, bijenwas, propolis en koninginnengelei.
- Bijen dragen bij aan de biodiversiteit en het ecologische evenwicht door hun rol in bestuiving
- Bijen zijn ook belangrijk voor wetenschappelijk onderzoek.
